Fransa Azərbaycan qarşısında gücsüz qaldığını əslində, anlayır və bundan ciddi şəkildə qıcıqlanır, çünki rəsmi Bakıya təzyiq cəhdləri boşa çıxdı... Rəsmi Paris erməni terrorçuları dəstəkləmək əvəzinə, kaledoniyalıların öz tarixi vətənlərində azad yaşamaq hüquqlarını tanımaq barədə düşünməlidir...

Cənubi Qafqazın "qapıları" Fransanın üzünə qapalıdır. Rəsmi Paris nə qədər cəhd göstərsə də, Fransa bu regionda peyda olmağı bacarmır. Böyük ehtimalla Fransanın siyasi dairələri öz geopolitik hesablamalarında və taktiki addımların atılmasında ciddi səhvlərə yol veriblər. Və bu səbəbdən də, indi prezident Emmanuel Makron Cənubi Qafqaza yalnız Avropa Birliyinin Ermənistandakı mülki cəsus qrupunun binoklları ilə baxmaq məcburiyyətində qalıb.

Təbii ki, bu, Afrikadan qovulsa da özünü Fransa hələ də nəhəng dövlət hesab edən Fransa üçün böyük uğursuzluq və rüsvayçılıqdır. Üstəlik bu uğursuzluq və rüsvayçılığın uzunmüddətli olacağı da artıq qətiyyən şübhə doğurmur. Çünki rəsmi Paris Ermənistanı əsas regional müttəfiq seçməklə taleyüklü səhv edib. Rəsmi Bakı isə bu səhvi bağışlamayıb və Fransanın Cənubi Qafqaza yerləşmək cəhdlərini bloklayıb.

Belə anlaşılır ki, rəsmi Paris Cənubi Qafqazı vaxtilə müstəmləkəyə çevirdiyi Afrika ilə səhv salıb. Fransa nəhayət ki, anlamalıdır ki, Cənubi Qafqaza Ermənistan üzərindən yerləşə bilməz. Çünki bu regiona artıq Azərbaycan dövləti nəzarət edir. İndi Cənubi Qafqazın şəriksiz geopolitik lideri məhz Azərbaycan dövlətidir. Və rəsmi Bakı Cənubi Qafqazda Ermənistana dəstək verən "fransız xoruzu"nun "başlamasına" imkan verməz.

Ona görə də, rəsmi Parisin Azərbaycana qarşı növbəti demarşının da uğursuz olması qətiyyən gözlənilməz deyil. Hər halda, prezident Emmanuel Makronun Fransanın Azərbaycandakı səfirini geri çağırmaqla, Azərbaycana "əzələ nümayiş etdirmək" cəhdi işə yaramadı. Və rəsmi Parisin bu siyasi manevri bumeranq effekti verdi.

Məsələ ondadır ki, fransız səfir artıq Bakıya qayıdıb və diplomatik fəaliyyətinə davam edir. Yəqin ki, "prezident-səfir məsləhətləşməsi" Azərbaycana daha effektiv təzyiq metodları tapmaq üçün yetərli olmayıb. Əksinə, prezident Emmanuel Makron rəsmi Bakının səbrinin tükənə biləcəyini də nəzərə almaq məcburiyyətində qalıb. Hər halda, fransız səfirin geri qayıdışı bir az da geciksəydi, rəsmi Paris Azərbaycanın analoji reaksiyası ilə üzləşə bilərdi. Və bu, Fransanın beynəlxalq məkanda nüfuzuna daha ağır zərbə vurardı, üstəlik, Azərbaycanla münasibətlərdə böhran həlledilməz həddə çatardı.

Göründüyü kimi, prezident Emmanuel Makron Azərbaycanla münasibətlərin inkişaf istiqamətlərinin müzakirəsi üçün tamamilə yanlış tərəfdaş tapıb. Çünki Azərbaycan-Fransa münasibətlərinin hansı istiqamətə yönələ biləcəyini yalnız rəsmi Bakı ilə konstruktiv müzakirələr sayəsində müəyyən etmək mümkün ola bilər. Əgər, rəsmi Paris ermənipərəst inadından geri çəkilərsə, bu, Fransanın Cənubi Qafqaz maraqları baxımından da pozitiv nəticələr vəd edir. Əks halda, Fransa Ermənistana sadəcə, uzaqdan "bacılıq" etməkdən başqa heç nəyə nail ola bilməyəcək. Və rəsmi Paris mövqeyinə düzəliş etmək üçün tələsməlidir, əks halda, çox gec qalacaq.

Ancaq müşahidələr onu göstərir ki, hələlik rəsmi Paris bu reallıqları qəbul etmək qabiliyyətindən uzaqdır. Makron hakimiyyəti hələ də Fransanın "nəhənglərinə" güvənə biləcəyinə ümid bəsləyir. Çünki bu ölkənin prezidenti Emmanuel Makron ilə yanaşı, baş naziri və xarici işlər naziri Azərbaycana qarşı qərəzli açıqlamaları davam etdirməkdə israrlı davranır. Üstəlik, onlara Fransanın daxili işlər naziri Jerald Darmanen də qoşulub. Fransız nazir Azərbaycanı Fransanın daxili işlərinə qarışmaqda ittiham edib. Onun fikrincə, rəsmi Bakı Fransanın erməniləri dəstəkləməsinə cavab olaraq, Yeni Kaledoniya mövzusundan istifadə edir. Və bu, əslində, rəsmi Parisin bəşəri cinayətlər törətdiyini dolayısı ilə etiraf etməsi anlamı da daşıyır.

Məsələ ondadır ki, Fransa son 30 ildə sadəcə, erməniləri dəstəkləməyib. Rəsmi Paris Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü təhdid edən erməni separatçı-terrorçuları dəstəkləyib. Yəni, rəsmi Paris bir tərəfdən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı təhdidləri müdafiə edib. Digər tərəfdən isə silahlı erməni terrorçuları dəstəkləməklə, həm də beynəlxalq terrorizmə dayaq olub, beynəlxalq hüquq normalarına görə cinayət törədib. Və rəsmi Parisin erməni terrorçularla kaledoniyalılar arasında paralellər aparmağa çalışması isə tamamilə absurddur.

Çünki Yeni Kaledoniya Fransa ərazisi deyil. Fransa həmin ərazini işğal edərək, müstəmləkəyə çevirib. Kaledoniyalılar da haqlı olaraq, Fransa müstəmləkəçiliyindən xilas olmaq üçün dinc yollarla mübarizə aparırlar. Rəsmi Bakı isə Fransanın müstəmləkəçilik siyasətinə qarşı çıxması beynəlxalq hüquq normalarına tamamilə uyğundur. Və bu baxımdan, fransız nazir Azərbaycanı ittiham etməkdən əvvəl Fransanın beynəlxalq cinayətlərinə diqqət etsə, daha doğru olar.

Fransız nazir onu da nəzərə almalıdır ki, Azərbaycanın müstəmləkədən xilas olmaq istəyən kaledoniyalıları müdafiə etməsi Fransanın daxili işlərinə qarışmaq kimi qiymətləndirilə bilməz. Çünki hər hansı xalqın müstəmləkə altında saxlanılması bəşəri cinayətdir və Fransanın daxili işi hesab oluna bilməz. Rəsmi Paris Azərbaycanı ittiham etmək əvəzinə kaledoniyalıların öz tarixi vətənlərində azad yaşamaq hüquqlarını tanımaq barədə düşünməlidir. Əks halda, Fransanın beynəlxalq rüsvayçılığı daha da böyüyəcək.

Bütün bunlar onu göstərir ki, rəsmi Paris Azərbaycan qarşısında gücsüz qaldığını əslində, anlayır. Çünki rəsmi Bakı beynəlxalq hüquq normaları qarşısında tamamilə haqlı mövqedədir. Ona görə də, Fransanın Azərbaycanın geri çəkiləcıyinə ümid bəsləməsi üçün heç bir əsas yoxdur. Əksinə, Fransa öz mövqeyindən geri çəkilməyə məcburdur. Fransız səfirin Bakıya qaytarılması da bu reallığı birmənalı şəkildə təsdiqləyir. Və rəsmi Paris bunu edərkən, əli heç yerə çatmayan Fransanın gücsüzlüyündən də qıcıqlandığını gizlətməkdə də çətinlik çəkir.

Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert,
"Yeni Müsavat" Media Qrupu