Musavat.com BBC -nin rus redaksiyasına əsasən olduqca maraqlı bir yazını təqdim edir:

**

İspaniyalı alimlərin apardığı yeni araşdırmalara əsasən, məşhur dənizçi və Amerika qitəsini kəşf edən Kristofer Kolumbun İspaniyanın Valensiya şəhərindən olan yəhudi mənşəli olması ehtimal olunur. Bu nəticə, illərdir davam edən Kolumbun əsli ilə bağlı mübahisələrə yeni bir nəzər salır.

Kolumbun mənşəyi ilə bağlı bir çox nəzəriyyələr mövcuddur. Polşa, Böyük Britaniya, Yunanıstan, Portuqaliya, Macarıstan və Skandinaviya kimi ölkələr dənizçinin öz köklərinin onlardan gəldiyini iddia edirlər. Buna qədər ən çox qəbul edilən versiya Kolumbun İtaliyanın Genuya şəhərində, 1451-ci ildə bir toxucu ailəsində doğulduğu nəzəriyyəsi idi. Bununla belə, bir çox alimlər bu nəzəriyyəyə şübhə ilə yanaşırdılar və onun yəhudi mənşəli olması iddiasını irəli sürmüşdülər.

İspaniyalı tədqiqatçılar Antonio Lorente və Marial Kastro 2003-cü ildən bu araşdırma üzərində işləməyə başlayıblar və Sevilya Katedralində saxlanılan Kolumbun qalıqlarını ekshumasiya ediblər. Tədqiqatçılar Kolumbun, onun oğlu Hernando və qardaşı Dieqonun DNT nümunələrini analiz ediblər.

İspan TVE kanalı tərəfindən yayımlanan “Kolumbun DNT-si: həqiqi mənşə” adlı sənədli filmdə bu tədqiqatın nəticələri təqdim olunub. Antonio Lorente bildirib ki, Kolumbun DNT-sində, oğlu Hernandonun Y-xromosomu və mitoxondrial DNT-sində yəhudi mənşəli xüsusiyyətlər mövcuddur.

Lorente bu tədqiqatın nəticələrinin etibarlı olduğunu vurğulayıb və Kolumbun yəhudi əsilli olduğu fikrini təsdiqləyib.

“Bütün bunlar maraqlı təqdim edilib, amma heç də inandırıcı səslənmir,” – deyə Ohayo Universitetinin Yəhudi Tarixi kafedrasının müdiri, professor Mett Qoldiş JNS nəşrinə açıqlamasında bildirib. O, qeyd edir ki, genetik tədqiqatlar müəyyən dərəcədə etibarlı sübutlar təqdim etsə də, bu elmi metodun da öz məhdudiyyətləri var.

“DNT kiminsə yəhudi olub-olmadığını təsdiqləyə və ya inkar edə bilməz,” – professor Qoldiş izah edir. – “DNT yalnız müəyyən bir bölgədə yaşayan yəhudilərin əksəriyyətinin ortaq əcdadlara malik olduğunu və həmin insanın da bu DNT-ni müəyyən dərəcədə daşıdığını göstərə bilər".

O, yekunda belə nəticəyə gəlir: “Yəhudi mənşəli olmaq, Kolumbun mütləq yəhudi olduğu mənasına gəlmir".

Bununla bağlı hazırlanan filmin müəllifləri hesab edirlər ki, Kolumb ehtimal ki, Valensiyada yaşayıb və etnik mənşəyini gizlədib, yaxud da təqiblərdən qorunmaq üçün katolikliyi qəbul edib. 1492-ci ilə qədər İspaniyada təxminən 300 min yəhudi yaşayırdı, lakin həmin il ispan kraliçası və kralı bütün yəhudi və müsəlmanların ya katolikliyi qəbul etməsi, ya da ölkəni tərk etməsi ilə bağlı fərman verdilər.

Kolumbun kəşfi İspaniyanın güclü katolik monarxları tərəfindən dəstəklənmişdi. Onlar Asiyaya yeni bir dəniz yolu tapmaq üçün Kolumba maliyyə dəstəyi versələr də, dənizçi Karib dənizinə çataraq əslində yeni qitəni kəşf etmişdi.

Xəbərin qaynağı bu linkdə:

 

Musavat.com